Gümüşkesen Mezar Anıtı

23.11.2022


Sodra Dağı'nın doğu yamacındaki antik kent nekropolü içinde yer alan bu görkemli anıt mezar, muhtemelen Milas'ın yöneticisi, komutan gibi üst düzey bir kişilik ve ailesi için inşa edilmiştir. Sodra Dağı'ndaki ocaklardan çıkarılan gri damarlı mermerden yapılmış olan mezar yapısı, eğimli bir arazide düz bir platform üzerine yerleştirilmiştir.
Genel olarak gömülerin yapıldığı mezar odası, dinsel törenlerin gerçekleştirildiği sütunlarla çevrili orta kat ve bu sütunlar tarafından desteklenen çatı katı olmak üzere üç bölümden oluşur. Alt katın duvarları büyük dikdörtgen mermer bloklardan inşa edilmiştir. Giriş kapısı batı cephesinde yer almasına rağmen tam eksende değil, biraz sola kaymış şekildedir. Mezar odasında, üst yapıyı destekleyen dört adet yivli, dörtgen kesitli ayak bulunur. Zemindeki izlerden, lahitlerin levhalara yerleştirildiği anlaşılmaktadır.
İkinci katta çatıyı taşıyan sütunlar,  oranında yivli olup, köşelerde yer alanlar dörtgen kesitli, diğerleri ise oval kesitlidir. Sütun başlıkları akantus yaprakları ile süslenmiştir ve sütunlar arasının zamanında ahşap korkuluklarla kapatıldığı nişlerden anlaşılmaktadır. Orta katın zemin döşemesinde, kuzey tarafında bulunan ve daralan bir huni şeklindeki delik, dinsel törenler sırasında mezar odasına kutsal sıvı veya kurban kanı akıtmak için yapılmış olabilir.
Büyük mermer bloklarının birbirinin üzerinden taşınarak içe doğru daralması sonucu oluşan çatının tavanı, işçilikteki üst düzey becerinin yanı sıra mezarda yatan kişinin önemini vurgulamak amacıyla geometrik ve bitkisel motiflerle işlenmiştir. Genel formu, Halikarnassos'taki Mausoleum'un çağrışımını uyandırsa da kendine özgüdür ve daha çok Doğu Akdeniz ve Kuzey Mezopotamya'da (G.Doğu Anadolu) benzer örneklerine rastlanır. Mezar yapısının inşa tekniği ve mermer süslemelerinin karakteristik özellikleri nedeniyle M.S. 2. yüzyılın ortalarına (Antoninler dönemi) tarihlendirilmektedir.
Gümüşkesen mezar anıtı, Milas ilçe merkezindeki Gümüşlük Mahallesi'nde bulunmaktadır.